مطالعه برخی عوامل مؤثر بر جنین زایی میکروسپورها و باززایی گیاهچه ها در کلزا (brassica napus l.)

برخی عوامل موثر بر جنین زایی در کشت میکروسپورهای جداشده کلزا و باززایی گیاهچه ها از جنین های حاصله در آزمایش هایی جداگانه بررسی شدند. آزمایش ها به صورت فاکتوریل دو فاکتوره و در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی انجام شدند. در تمام آزمایش ها، ارقام در سه سطح شامل گلوبال (global)، اپشن (option) و پی اف (pf7045/91) فاکتور اول را تشکیل می دادند. میکروسپورها از غنچه های به طول 4-3 میلی متر جدا و در محیط کشت nln-13 کشت شدند. میکروسپورهای کشت شـده به مدت ۱۴ روز در معرض تنش دمایی ۳۰ درجه سانتی گراد و در شرایط تاریکی قرار گرفتند و پس از آن به اتاق رشدی با دمای ۲۵ درجه سانتی گراد و در داخل یک لرزاننده منتقل گردیدند. برای باززایی، جنین های 35-25 روزه به محیط کشت جامد b5 منتقل شدند و بعد از حدود 20 تا 25 روز، گیاهچه های طبیعی، گیاهچه های غیر طبیعی، جنین های ریشه دار و جنین های تغییرنکرده شمارش شدند. در آزمایش اول جنین زایی اثر حجم محیط کشت، رقم و نیز اثرمتقابل آنها معنی دار بود. در رقم گلوبال، حجم 5/12 میلی لیتر محیط کشت با متوسط تولید 5/695 جنین در هر پتری دیش، بیشترین میزان جنین زایی را داشت. در آزمایش دوم جنین زایی، اثر زغال فعال و اثرمتقابل دو فاکتور معنی دار بود. در آزمایش سوم جنین زایی منابع مختلف هیدرات کربن با هم اختلاف معنی دار داشتند. در آزمایش اول باززایی، اسید جیبرلیک اثر معنی دار بر تعداد جنین های تغییرنکرده، گیاهچه های غیرطبیعی، گیاهچه های طبیعی و جنین های ریشه دار داشت و اثرمتقابل اسید جیبرلیک و رقم بر گیاهچه های طبیعی معنی دار بود. در آزمایش دوم باززایی، اثرمتقابل عامل ژلی و رقم بر گیاهچه های طبیعی معنی دار بود.